64. Konkurs Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego / PROGRAM

Już za tydzień 2 kwietnia 2023 r. po raz 64. na rynku w Lipnicy Murowanej odbędzie się Konkurs Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego. Od pokoleń lipczaninie wykonywali palmy, które święcone były w niedzielę palmową. Jednak na samym początku nie były one tak wysokie i tak strojne. Palma świadczyła o zamożności gospodarza i jego statusie społecznym. Jej wysokość zależała zawsze od wielkości gospodarstwa. Jeśli morgów dziesięć, dziesięć metrów palmy wykonywał właściciel. Wraz ze wzrostem popularności konkursu rosły też palmy.

W 1958 roku Józef Piotrowski – społecznik, miłośnik Lipnicy, poeta, chcąc uratować tradycję wykonywania palm (która zaczęła stopniowo zanikać), zainicjował i zorganizował pierwszy konkurs, który obecnie oprócz tradycji religijnej stał się również rozpoznawalną marką gminy Lipnica Murowana.

Tegoroczny 64. Konkurs Lipnickich Palm odbędzie się w Niedzielę Palmową – 2 kwietnia na lipnickim rynku w pełnej krasie, z udziałem publiczności, rękodzielników, wystawców, zespołów regionalnych, grup artystycznych, a przede wszystkim z udziałem mistrzów wykonujących najpiękniejsze i najwyższe na świecie palmy. Lipnicki rynek w tym dniu zaczyna tętnić życiem od wczesnych godzin porannych. Na estradzie odbywają się koncerty i występy lokalnych zespołów a także zaproszonych na tą okoliczność. Na straganach rozstawionych na płycie rynku trwa jarmark wielkanocny – całodniowy kiermasz rękodzieła artystycznego oraz degustacja potraw regionalnych.

O palmach lipnickich

Palmy oceniane są w czterech kategoriach wysokości: palmy najwyższe (powyżej 22 m), wysokie (od 14 do 22 m), średnie (od 7 do 14 m), niskie (od 3 do 7 m). Oprócz tego oceniane i nagradzane są także palmy dziecięce (do 3 m). W konkursie mogą uczestniczyć zarówno osoby indywidualne, jak również rodziny, instytucje, organizacje społeczne, szkoły. Tradycyjne lipnickie palmy wykonywane są tylko z naturalnych surowców. Trzon palmowego drzewka stanowi wiklina, która służy także do wiązania starannie ułożonych pręci. Palmę ozdabiają kolorowe bibułowe kwiaty, bazie oraz zimozielona roślinność, a w czubie wiązka trawy stawowej. Tradycyjna palma musi się mieścić w dłoniach wykonawcy i za pomocą siły ludzkich rąk musi zostać postawiona. Aby spełnić ten wymóg konkursowy (postawienia palmy), wysokie palmy wzmacniane są w środku drewnianą tyczką. Zwyczajowo w domach najmłodsi uczą się robienia palm od swoich ojców i dziadków, którzy wiedzę i umiejętności przekazują dzieciom i wnukom. W dniu konkursu wspólnie niosą palmy na lipnicki rynek, a po ich poświęceniu uczestniczą w uroczystościach kościelnych.

Już od godziny 7:30 rano przynoszone są konkursowe palmy, wykonane z wikliny i ozdobione jak tradycja każe; kwiatami, wstążkami, zimozieloną roślinnością. Wykonawcami tych palm są lipniczanie wszystkich pokoleń oraz goście, którzy muszą pamiętać, aby palma zrobiona była wg kryteriów określonych w regulaminie. Komisja artystyczna mierzy i ocenia palmy, które później są stawiane. Królujący nad Lipnicą las wiklinowych „drzewek” zachęca przyjezdnych nie tyle do ich podziwiania, ale także poznania techniki ich wykonywania oraz samodzielnego zbudowania. W tym celu Gminny Dom Kultury organizuje w dniu konkursu, „żywe” warsztaty wykonywania palm. Każdy chętny z przygotowanych materiałów może własnoręcznie zrobić lipnicką palemkę, którą poświęci podczas procesji, przedstawi do konkursu i na pamiątkę zabierze do domu.

Zgodnie z tradycją z poświęconych palmowych witek gospodarze przygotowują krzyżyki, które w Wielki Piątek wbijają w pola i zagony, na pamiątkę śmierci Jezusa. Krzyże te chronić też mają gospodarstwa i plony przed żywiołami. Mieszkańcy Lipnicy poświęcone palmy eksponują również w swych domostwach. Mają one chronić od nieszczęść, niebezpieczeństw, a niektórzy zapewniają, że przynoszą gospodarzom szczęście.

Dopiero postawienie palmy przesądza o jej udziale w konkursie. Stawianie palm jest najbardziej widowiskowym momentem. Dotyczy to zwłaszcza najwyższych palm, których twórcy muszą wykazać się niezwykłym kunsztem i precyzją. Regulamin określa, że stawianie palmy musi odbywać się w sposób naturalny, za pomocą siły ludzkich mięśni, lin, wideł, bez użycia mechanicznych dźwigów i wyciągarek. Palmy, które złamią się podczas tej czynności (bo i tak się zdarza) są eliminowane z konkursu w takiej wysokości. Wykonawca może jednak odciąć część złamaną, ponownie poddać palmę ocenie i mierzeniu, a następnie ją postawić.

Najwyższą palmę (37 metrów i 78 centymetrów) w 60-letniej historii konkursu, wykonał w 2019 roku, 21-letni wtedy mieszkaniec Lipnicy Górnej Andrzej Goryl.

Lipnickie palmy – Wizytówka Małopolski

Konkurs Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego dzięki przychylności Marszałka Województwa Małopolskiego – Witolda Kozłowskiego dołączył w tym roku do zaszczytnego grona wyjątkowych wydarzeń kulturalnych regionu. Unikalność i osobliwość tego przedsięwzięcia sprawiły, że stało się ono częścią projektu pn. „Wizytówki Małopolski”, który  obejmuje najbardziej rozpoznawalne i posiadające swój indywidualny charakter wydarzenia odbywające się w naszym regionie.

Serdecznie zapraszamy do udziału w tym niepowtarzalnym na skalę kraju i świata widowisku.

PROGRAM

Rynek
godz. 7:30 – 10:00 Konkurs Palm, mierzenie, ocena, stawianie palm
godz. 8:00 Występy zespołów regionalnych:
– Koncert Orkiestry Dętej z Rajbrotu
– Koncert Zespołu Pieśni RAJ z Rajbrotu
– występ Międzyszkolnego Ludowego Zespołu Pieśni i Tańca „Krakowiak” z Krakowa
– występ Zespołu Regionalnego GÓRZANIE z Lipnicy Górnej
godz. 10:40 Oficjalne otwarcie Konkursu przez Wójta Gminy Lipnica Murowana
godz. 10:50 Poświęcenie palm na lipnickim rynku
godz. 11:00 Uroczysta msza św. w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła godz.
12:00 Występ Zespołu Pieśni i Tańca „Iwkowianie” z Iwkowej
godz. 12:30 Koncert Kapeli Ludowej Dębińskiego Centrum Kultury
godz. 13:00 Ogłoszenie wyników Konkursu Palm oraz wręczenie nagród
godz. 13:45 Występ Zespołu Pieśni i Tańca „Łoniowiacy” z Łoniowej
godz. 14:30 Koncert Orkiestry Dętej z Lipnicy Dolnej
godz. 15:30 Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród w konkursach plastycznych: „Nowoczesna palma na Palmową” oraz „Legenda ziemi lipnickiej komiksem opowiedziana”

Wydarzenia towarzyszące
– żywe warsztaty wykonywania palm
– jarmark wielkanocny
– indywidualne zwiedzanie zabytków

—

GDK Lipnica Murowana

PLAKAT