Regionalny wtorek / Kościół długoszowski – szkic Walerego Eliasza Radzikowskiego z 1892 r.

W związku z decyzją o zawieszeniu działalności stacjonarnej bibliotek, Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Brzesku przenosi swoją działalność kulturalną i edukacyjną do Internetu.

Od poczatku listopada na stronie internetowej i w mediach społecznościowych biblioteki publikowane są różnego rodzaju treści promujące kulturę, czytelnictwo i region brzeski, m.in.: recenzje książek, ciekawostki regionalne, kulisty z życia biblioteki, filmiki z zajęciami dla dzieci, wpisy okolicznościowe, propozycje oferty kulturalnej online.

We wtorki na stronie Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Brzesku publikowane są artykuly związane z historią Powiatu Brzeskiego. Ponizej jeden z pierwszych tekstów jakie zostały opublikowane w tej serii.

Kościół długoszowski – szkic Walerego Eliasza Radzikowskiego z 1892 r.

W archiwum cyfrowym Muzeum Historycznego Miasta Krakowa udało się odnaleźć kolejny eksponat związany ze Szczepanowem. Tym razem to szkic autorstwa Walerego Eliasza Radzikowskiego przedstawiający kościół św. Marii Magdaleny. Szkic ma dokładnie 128 lat. Powstał 19 listopada 1892 roku.

Rysunek wykonany ołówkiem, na niewielkiej kartce o wymiarach 16×10 cm, przedstawia kościół długoszowski przed jego rozbudową z lat 1911–1914. Jest sygnowany podpisem Walerego Eliasza Radzikowskiego, tytułem „Kościół w Szczepanowie” oraz datą „19/11 1892” Na dachu kościoła, nad nawą świątyni widzimy wybudowaną kilka lat wcześniej neogotycką wieżyczkę z sygnaturką. W latach 1877–1879 dach na kościele pokryto nowym gontem, więc z dużym prawdopodobieństwem możemy założyć, że wieżyczka została zamontowana w tym okresie. To jeden z efektów szerokich prac renowacyjnych za czasów ówczesnego proboszcza ks. Wojciecha Bobka (1850–1893). W okresie jego posługi w Szczepanowie kościół w Szczepanowie został całkowicie odnowiony.

Z tyłu, po lewej stronie widoczna jest drewniana dzwonnica z XVIII wieku (niemniej pojawiają się informację, że pochodziła z czasów Długosza), która stała oddzielnie naprzeciw głównego wejścia.

Z dużym prawdopodobieństwem jesteśmy w stanie ustalić miejsce, gdzie stał artysta, gdy szkicował rysunek. To zewnętrzny łuk drogi biegnącej obok muru – obecnie chodnik przy ulicy Św. Stanisława. Co ciekawe, zdjęcie wykonane około osiem–dziesięć lat później przez znanego krakowskiego fotografa Natana Kriegera ma bardzo podobną kompozycję. Tak więc wybór miejsca był prawdopodobnie podyktowany ciekawym wizualnie ujęciem prezentującym wszystkie istotne na tamten czas detale kościoła długoszowskiego.

Walery Eljasz Radzikowski był synem Wojciecha Eljasza (1814–1904), malarza, autora prac o tematyce religijnej i Tekli z Krzyżanowskich. Walery był uczniem Władysława Łuszczkiewicza w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (1856–62). Pod wpływem jego twórczości zaczął malować kompozycje historyczne. Twórczość Radzikowskiego rozwijała się w dwóch nurtach tematycznych – do pierwszego należały kompozycje historyczne, inspirowane przeszłością narodową oraz literaturą piękną; do drugiego malarstwo pejzażowe, zwłaszcza widoki tatrzańskie. Radzikowskiego można zaliczyć do grona osób najbardziej zasłużonych dla rozwoju polskiej turystyki tatrzańskiej i Zakopanego. Zajmuje jedno z czołowych miejsc obok takich „legendarnych” postaci tatrzańskich takich jak Stolarczyk, Chałubiński, Sabała czy Klimek Bachleda.

Zastanawiąjący jest powód powstania szkicu – czy miał związek z licznymi pracami renowacyjnymi za czasów ks. proboszcza Wojciecha Bobka? Czy jego efektem był, lub miał być obraz przedstawiający kościół długoszowski w Szczepanowie? Na chwilę obecną to wszystko pozostaje w sferze pytań i domysłów – głownie z powodu zbyt małej ilości informacji nt. twórczości Radzikowskiego w tamtym okresie, oraz braku innych materialnych śladów jego twórczości związanej ze Szczepanowem.

Platforma „Cyfrowy Thesaurus”, na której znajduje się rysunek jest częścią muzealnego portalu www.mhk.pl. Zeskanowanemu szkicowi towarzyszą dane merytoryczne, opracowane przez pracowników Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Karta obiektu

Materiały zostały udostępnione PiMBP w Brzesku przez Krzysztofa Bogusza.

—

PiMBP w Brzesku