Pod koniec kwietnia 2021 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa, która przewiduje możliwość utworzenia młodzieżowych rad gminy i powiatu oraz młodzieżowego sejmiku województwa. Ułatwienie powoływania i funkcjonowania takich organów ma być szansą dla młodzieży na zdobycie doświadczeń w aktywności publicznej i społecznej.
Młodzi społecznicy od lat podnosili, że dotychczasowe zapisy ustawy o samorządzie gminnym nie gwarantują wystarczającego wsparcia przedstawicieli młodego pokolenia w procesie decyzyjnym na poziomie samorządu. Pomimo, że w ponad 500 gminach w całej Polsce funkcjonują młodzieżowe rady to i tak działania młodzieżowych rad są ograniczone przez brak zapewnienia wsparcia technicznego oraz merytorycznego.
Przykładowo Młodzieżową Radę Gminy Brzesko powołano w 2004 r. Niestety ostatnia kadencja zakończyła się w 2018 r. i od tego momentu temat nie został podjęty na nowo. Młodzieżowa Rada Gminy działa również na terenie Gminy Gnojnik, gdzie pomysł jej utworzenia zrodził się w 2015 r. Aktualnie trwa trzecia kadencja tej rady, do której wybory odbyły się pod koniec 2019 r. Niestety pandemia koronawirusa dezorganizuje pracę szkół oraz funkcjonowanie tego typu organizacji.
Dotychczasowe przepisy były bardzo ogólne, utrudniając młodzieżowym radom gmin realne reprezentowanie środowisk młodzieżowych przed organami gminy oraz podejmowanie szeroko pojmowanych inicjatyw na rzecz społeczności lokalnej.
– Chcemy aby młodzież mocniej partycypowała w życiu społecznym i politycznym. Chcemy aby nabierała pewnych doświadczeń i zapoznała się z regułami które obowiązują przy realizacji zadań samorządowych. Jest to przygotowanie młodzieży do przyszłej pracy w samorządach.
Przepisy bardzo wyraźnie określają kompetencje młodzieżowych rad – to nie są tylko kompetencje opiniodawcze, ale także możliwość wychodzenia z inicjatywami związanymi z działaniami samorządów na rzecz młodzieży i dzieci.
Samorząd będzie zobowiązany powołać opiekuna takiej rady, jak również otrzyma wsparcie finansowe z przeznaczeniem na wsparcie działalności rady – mówi poseł na Sejm RP Józefa Szczurek Żelazko.
Obecnie młodzieżowa rada gminy będzie mogła zostać utworzona na wniosek co najmniej jednej piątej ustawowego składu rady gminy bądź wójta (burmistrza), albo organizacji pozarządowych, lub uczniów i studentów szkół oraz uczelni z terenu danej gminy.
Główną ideą nowelizacji jest zwiększenie partycypacji obywatelskiej młodych ludzi na poziomie lokalnym przez efektywniej działające rady młodzieżowe. Dzięki ich aktywności przedstawiciele młodego pokolenia zyskują doświadczenie publiczne i społeczne, a także umiejętność analizy problemów lokalnych. Co więcej, wzmocnienie młodzieżowych rad przysłuży się zwiększeniu poziomu edukacji obywatelskiej młodych osób, które w większym zakresie będą reprezentowane przez takie gremia na forum publicznym. Oznaczać to też będzie pobudzenie idei samorządności wśród młodzieżowych przedstawicieli danej wspólnoty lokalnej.
—
video: Maciej Mazur
IB