Od 2 do 3 października 2021 roku w Brzesku po raz siódmy odbędą się uroczystości upamiętniające przedwojenną żydowską społeczność miasta. Brzesku. Pamięci żyjących zostanie przywołana 79. rocznica likwidacji getta, z którego Niemcy wywieźli do obozów i stracili kilka tysięcy Żydów z Brzeska i okolicznych miejscowości.
Niemcy utworzyli getto w Brzesku wiosną 1941 roku. Jego likwidacja nastąpiła we wrześniu 1942 roku. Szacuje się, że stłoczono w nim ok. 6-7 tys. żydowskich mieszkańców miasta i okolicznych gmin. Niemcy wywieźli ich do obozów w Bełżcu, Majdanku i Oświęcimiu.
W programie dwudniowych obchodów znalazło się m.in: otwarcie wystawy “Brzesko na zdjęciach Shaje Weissa”, prelekcja historyczna “Okruchy Pamięci: z historii galicyjskich Żydów” z udziałem historyków z Brzeska i regionu, emisja filmu “Polański, Horowitz. Hometown”, Marsz Pamięci w 79. rocznicę likwidacji getta oraz Wieczór Kultury Żydowskiej w Miejskim Ośrodku Kultury.
Fragment wspomnień Stanisławy Żurek – naocznego świadka marszu Żydów prowadzonych na stację kolejową, tuż przed wywiezieniem do obozu w Bełżcu.
PROGRAM Brzesko: łączy nas pamięć
2 października (sobota)
16.00 otwarcie wystawy w muzeum regionalnym „Brzesko na zdjęciach Schaje Weissa” /ul. Tadeusza Kościuszki 2/
17.00 „Okruchy pamięci: z historii galicyjskich Żydów”.
Krótkie prezentacje przedstawią:
Adam Bartosz – „Żydzi w Galicji. Szkic historyczny.”
Michał Loranty – „Zarys historii społeczności żydowskiej w powiecie brzeskim”
Anna Brzyska – „Henoch Klapholz – zasłużony dla miasta Brzeska”
Lucjan Kołodziejski – „Żydowska społeczność Borzęcina 1817-1942”
18.15 Emisja filmu „Polański, Horowitz. Hometown” z udziałem reżysera Mateusza Kudły
Po kilkudziesięciu latach wreszcie udało im się spotkać w rodzinnym mieście. Dwóch artystów, fotografik Ryszard Horowitz i reżyser Roman Polański, wędruje po Krakowie śladami swoich wojennych doświadczeń. Przemierzają uliczki Kazimierza i dawnego getta, zaglądają do mieszkań, w których spędzili chłopięce lata, wspominają tych, których już nie ma – ale także tych, dzięki którym przeżyli Zagładę. Film jest barwną opowieścią o dzieciństwie, przyjaźni, wspólnym żydowskim losie i przede wszystkim o miejscu, które (mimo upływu czasu i wielu zmian) nadal pozostaje domem.” Bezpłatne wejściówki są do odebrania w bibliotece (budynek RCKB, I piętro)
3 października (niedziela)
16.00 Marsz Pamięci w 79. rocznicę likwidacji getta
Wspomnienie brzeskich Żydów – ofiar Zagłady
/plac Kazimierza Wielkiego/
Modlitwa ekumeniczna przy budynku byłej synagogi
/ul. Puszkina/
Zapalenie zniczy na grobach masowych z czasów II wojny światowej na cmentarzu żydowskim
/ul. Czarnowiejska/
Odsłonięcie odnowionego nagrobka burmistrza Henocha Klapholza w 95.rocznice śmierci
18.00 Wieczór kultury żydowskiej w Miejskim Ośrodku Kultury
Żydowskie święta i potrawy: symbolika i degustacja. Brzescy Żydzi.
Koncert zespołu muzyki klezmerskiej
„Jarmula band” z Krakowa
/RCKB, sala audytoryjna, plac Targowy 10/
14.00-18.00 wystawa w muzeum. W muzeum Regionalnym (ul. Kościuszki, 2) można zobaczyć wystawę poświęcona przedwojennej żydowskiej społeczności Brzeska.
—
foto: Bogusław Hajduk
Brzesko-Briegel. Pamiętamy. We remember. / IB
PLAKATY