Co ze zbiornikami przeciwpowodziowymi na Uszwicy? Mieszkańcy Zielonki pytają o to samorządowców oraz Wody Polskie

Wrześniowa powódź jaka zniszczyła tereny południowo-zachodniej Polski przypomniała wielu mieszkańcom brzeskiego Osiedla „Zielonka” o wydarzeniach z lipca 1997 roku, gdy wody Uszwicy wtargnęły na ich posesje i do domów. Szczęśliwy zbieg okoliczności spowodował, że tym razem powódź oszczędziła tereny Powiatu Brzeskiego. Czy nasze tereny byłyby gotowe na tak wielką wodę?

– W mojej ocenie stan bezpieczeństwa powodziowego Brzeska jest zatrważający. W przypadku gwałtownych opadów Brzesko jest skazane na zalanie. Podczas powodzi w 1997 roku duża część miasta znalazła się pod wodą. Mijają lata i — poza systemem ostrzegania — w górnym biegu Uszwicy praktycznie nic się nie zmieniło – mówi Ryszard Ożóg mieszkaniec ul. Świerkowej, a przez wiele lat działacz samorządowy szczebla powiatowego.

Mieszkańcy Osiedla „Zielonka” zdają sobie sprawę z tego, że cały żyją w stanie potencjalnego zagrożenia życia i zdrowia oraz możliwości utraty mienia stanowiącego dorobek życia z powodu powodzi. Dlatego też zwrócili się Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie  z apelem o podjęcie działań mających na celu zapewnienie im bezpieczeństwa. Podczas zebrania osiedlowego jakie miało miejsce 17 października 2024 r. pod apelem podpisało się kilkunastu mieszkańców obecnych na zebraniu. W poniedziałek 21 października apel został rozesłany do przedstawicieli stosownych urzędów oraz do wiadomości lokalnych samorządowców, w których interesie powinna być troska o bezpieczeństwo powodziowe.

Jaki będzie odzew ze strony adresatów apelu? To na pewno pokaże czas…

Zapraszamy czytelników Informatora Brzeskiego do oddania swojego głosu w internetowej ankiecie: Czy popierasz budowę zbiorników przeciwpowodziowych na Uszwicy w Okocimiu, Gosprzydowej i Lipnicy Murowanej?

Brzesko, dnia 17.10.2024 r.

Wojciech Kozak
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie

Powstałe w 2018 roku Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie, jako państwowa osoba prawna obejmująca strukturę polskich organów administracji wodnej, odpowiada za stan infrastruktury w zakresie ochrony przed powodzią. W naszej ocenie stan bezpieczeństwa powodziowego Brzeska jest zatrważający. W przypadku gwałtownych opadów Brzesko jest skazane na zalanie. Podczas powodzi w 1997 roku duża część miasta znalazła się pod wodą. Mijają lata i — poza systemem ostrzegania — w górnym biegu Uszwicy praktycznie nic się nie zmieniło. Zarządzanie w zakresie przeciwdziałania klęskom żywiołowym sprowadzone jest do przygotowań przeprowadzenia akcji ratunkowych, bez profilaktyki zapobiegawczej w obszarze infrastruktury.

Od 2014 roku, gdy była już decyzja środowiskowa i środki w wysokości 219 milionów na stworzenie suchego polderu w Gosprzydowej, po proteście mieszkańców wsi Gosprzydowa, sprawa stworzenia suchych zbiorników retencyjnych, chroniących Brzesko, zniknęła z agendy. Podobnie rzecz się ma z pozostałymi polderami. Dokumentacja wykonanych wówczas prac projektowych jest możliwa do wykorzystania. Przez ostatnie dziesięć lat międzywale rzeki Uszwicy w Brzesku zarosło i przypomina „amazońską dżunglę”. Drzewa i krzewy podczas przyboru wody stanowić będą znakomitą tamę, potęgując zagrożenie powodziowe. Monity dotyczące stanu zabezpieczenia przed powodzią wielokrotnie miały miejsce na sesjach Rady Powiatu, niestety w sprawie utworzenia zbiorników retencyjnych panuje cisza i nic się nie zmienia.

Obserwując tegoroczne, tragiczne wydarzenia w Dolinie Kłodzkiej, stawiamy pytanie: kiedy Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie podejmie działania, które zapewnią skuteczną ochronę mieszkańców Brzeska przed powodzią? Bezduszne ignorowanie naszego zagrożenia i niepodejmowanie działań może zostać uznane jako niefrasobliwa bezczynność, rażąco ograniczająca nasze prawo przedmiotowe, znajdujące swe odzwierciedlenie w stosownych przepisach prawa. (Art. 417 kc. Art. 160 kk.)

Ryszard Ożóg — przewodniczący rady powiatu (1998-2002), starosta (2006-2010) oraz mieszkańcy Osiedla „Zielonka” uczestniczący w zebraniu

Brzesko, dnia 21.10.2024 r.

Kazimierz Brzyk – przewodniczący Rady Powiatu Brzeskiego
Andrzej Potępa – starosta Powiatu Brzeskiego, przewodniczący Komisji Bezpieczeństwa i Porządku
Jarosław Gurgul — przewodniczący Komisji Prawa, Porządku i Ochrony Środowiska
Ewa Cierniak-Lambert, Olga Kwaśniak-Cieślik, Cukasz Pasierb, Maciej Podobiński — radni, członkowie Komisji Prawa, Porządku i Ochrony Środowiska

W załączniku przesyłam pismo skierowane do Wojciecha Kozaka, dyrektora Państwowego Gospodarstwa Wody Polskie, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie. Jako mieszkańcy Osiedla „Zielonka”, będący w stanie potencjalnego zagrożenia życia i zdrowia oraz możliwości utraty mienia stanowiącego dorobek życia, apelujemy o podjęcie działań mających na celu zapewnienie nam bezpieczeństwa.

Ryszard Ożóg — mieszkaniec Os. dla „Zielonka” 32-800 Brzesko, ul. Świerkowa 10 B

Do wiadomości:
1. Tomasz Siemoniak — Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, ul. Stefana Batorego 5, 02-591 Warszawa
2. Marcin Kierwiński — pełnomocnik rządu ds. odbudowy obszarów dotkniętych powodzią. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, al. Ujazdowskie 1/3 , 00-583 Warszawa
3. Krzysztof Jan Klęczar — wojewoda małopolski ul. Basztowa 22, 31-150 Kraków
4. Marcin Wiącek — Rzecznik Praw Obywatelskich, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa
5. Wojciech Kozak — dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki wodnej ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 22, 31- 109 Kraków.
6. Adrian Zaleśny – przewodniczący Rady Miasta i Gminy Brzesko, ul. Głowackiego 51, 32-800 Brzesko
7. Tomasz Latocha — burmistrz Brzeska, ul. Głowackiego 51, 32-800 Brzesko
8. „Informator Brzeski”, ul. Szymona Starowolskiego 13/4, 33-100 Tarnów

Zbiorniki retencyjne w Okocimiu, Gosprzydowej i Lipnicy Murowanej – potrzebne czy niepotrzebne?

Od lat samorządowcy nie wracają do tematu kompleksowego zabezpieczenia przeciwpowodziowego Uszwicy. Wyjątkiem była tu Gmina Borzecin, gdzie m.in. w centrum Borzęcina pojawiło się kilka kilometrów przeciwpowodziowego muru zaporowego. Niestety większym problem jaki na bieżąco trapi mieszkańców gmin nad Uszwicą okazuje się bowiem susza i niedobory wody. O powodziach raczej nikt stara się nie myśleć. Pytaniem otwartym jest, czy udawanie, że problem może nie wystąpić jest w tym przypadku dobrym rozwiązaniem…

W ramach wykonanych po powodzi w 1997 r, analizach ochrony przeciwpowodziowej doliny rzeki Uszwicy (od źródeł do Brzeska), przewidziano wykonanie 3 „suchych” zbiorników przeciwpowodziowym: w Lipnicy Murowanej (km 60+750), Gosprzydowej (km 52+200) oraz w Okocimiu (km 40+420). W założeniu zbiornik Okocim miał mieć za zadanie ochronę przeciwpowodziową terenów leżących poniżej zbiornika, a wspólnie ze zbiornikami przeciwpowodziowymi Gosprzydowa i Lipnica Murowana, zredukowanie fali powodziowej rzeki Uszwicy dla ochrony przed powodzią miasta Brzeska. Wszystkie zbiorniki miały być zbiornikami suchymi tzn. miały napełniać się tylko w czasie napływu fali powodziowej. Projektowane zbiorniki i zapory ziemne miały być bezobsługowe a przepływ wody regulowany planowano przez urządzenia spustowe i przelewy przez zaporę. Po wielu perturbacjach już wydawało się, że zbiorniki są w zasięgu ręki. Do mniej więcej 20215 r. samorządowcy w mniej lub bardziej optymistyczny sposób wypowiadali się o możliwości ich powstania. Nieco na wyrost zakładano, że o ile znajdą się środki w budżecie, to np. zbiornik Okocim powstanie do 2021 r. Jednak w 2016 roku sprawa upadła za sprawą sprzeciwu mieszkańców Gmin Lipnica Murowana oraz Gminy Gnojnik. Niestety idea suchych zbiorników nie spotkała się z ich akceptacją.

O tym jaki założenia przyświecały budowie np. zbiornika w Okocimiu możemy przeczytać w opracowaniu:

Zabezpieczenie powodziowe w dolinie rzeki Uszwicy – Zbiornik Okocim <==

Część argumentów przeciw jakie mieli mieszkańcy Gosprzydowej w związku z planowaną budową zbiornika retencyjnego w Gosprzydowej można znaleźc na stronie gosprzydowa.pl <==

Powódź 1997 – tysiącletnia woda w Powiecie Brzeskim

O tym jaki przebieg miała na terenie Powiatu Brzeskiego powódź z lipca 1997 roku pisaliśmy w materiale:

25 lat od powodzi tysiąclecia w Powiecie Brzeskim / zdjęcia <==

—

foto: Maciej Mazur

IB /brzesko.ws – Mariusz Osmęda / wikipedia / Ryszard Ożóg

Galeria zdjęć