Monumentalna rzeźba św. Krzysztofa perełką wśród figur i kapliczek w gminie Borzęcin
„Perłami” polskiego, ale również naszego lokalnego, borzęcińskiego krajobrazu są zdobiące go licznie kapliczki, figury i krzyże przydrożne, wpisujące się w rejestr zabytków sztuki sakralnej. Te pozornie wydawałoby się nieciekawe i niejednokrotnie naruszone już zrębem czasu wytwory kultury ludowej skrywają w sobie nieraz wielkie tajemnice. Znaczone nimi rozstaje wiejskich dróg to bowiem konkretne historie ludzi i miejsc, o czym dowiedzieć się możemy z kapliczkowych inskrypcji. Przyglądając się bliżej obiektom tak zwanej małej architektury sakralnej, możemy zatem nie tylko podziwiać piękno architektoniczne ich formy, ale również dostrzec w nich symbole wiary, a także wartości ważne dla samych fundatorów.
Nie ulega wątpliwości, że na tym tle wyróżnia się również nasza mała ojczyzna. Jak wynika bowiem z przeprowadzonych dotąd rejestrów inwentaryzacyjnych[1], na terenie gminy Borzęcin obserwujemy dość duże zagęszczenie tego typu obiektów, zlokalizowanych zazwyczaj na przyulicznych posesjach. Są to zarówno przydrożne kapliczki domkowe, z których najstarsza datowana jest na rok 1760, jak również kilkadziesiąt kamiennych figur i krzyży, pochodzących z przełomu od XVIII do początków XX wieku. Uzupełnią je także licznie rozproszone na terenie całej gminy krzyże drewniane. Wszystkie te miejsca kultu są nośnikami wartości religijnych, symbolami wiary i autentycznej pobożności wielu pokoleń.
Na uwagę i podkreślenie zasługuje fakt, że ta pobożność naszych przodków nie zamarła z biegiem lat, ale pozostaje żywa i dzisiaj. Wyrazem tego jest postawiona w ostatnim czasie na skrzyżowaniu drogi wiodącej z Przyborowa do Borzęcina monumentalna figura św. Krzysztofa, patrona kierowców i podróżujących. Jej fundatorem jest pan Józef Łagosz, prezes firmy BUD-DRÓG, która poza działalnością w zakresie utrzymania i budowy dróg, zajmuje się również wydobyciem i przerobem kruszyw oraz oferuje usługi wynajmu sprzętu i transportu. Mająca już prawie 30-letnią tradycję firma pana Józefa cieszy się szczególnym wstawiennictwem św. Krzysztofa. Jak podkreśla bowiem sam właściciel, jak do tej pory ani on sam, ani nikt z jego pracowników nie doznał żadnej kolizji na drodze. Stąd szczególne nabożeństwo do tegoż właśnie świętego i intencja ufundowania figury, jako wotum wdzięczności za zachowanie od niebezpieczeństw w podróży.
Okazały pomnik wykonany został z piaskowca i liczy około 3 metrów wysokości. Przedstawia postać potężnego mężczyzny przechodzącego przez rzekę, na barkach niosącego Dzieciątko Jezus i podpierającego się masywną laską. Co ciekawe, ważący 15 ton głaz, na którym posadowiona jest figura, wydobyty został ze żwirowni samego fundatora. Uroku całości nadaje jeszcze zastosowany nocą efekt podświetlenia dzięki wykorzystaniu turbiny wiatrowej i paneli fotowoltaicznych. Ten monumentalny obiekt zaprojektował i wykonał Marian Pajor, rzeźbiarz ludowy z Łososiny Dolnej, w którego wieloletnim dorobku artystycznym znajdują się drewniane i kamienne rzeźby oraz płaskorzeźby znane w wielu krajach świata.
Ten piękny gest fundatora zasługuje na słowa uznania i wdzięczności zarówno ze strony tutejszych mieszkańców, jak i podróżujących, którym miejsce to może służyć do zatrzymania się i duchowej refleksji. Zaznaczmy, że nie jest to jedyny wkład pana Józefa w dzieła Kościoła, o czym świadczy uhonorowanie jego osoby medalem Dei Regno Servire, przyznawanym za szczególne zaangażowanie w dzieła diecezjalne. Oby takich osób pragnących szerzyć dobro było coraz więcej, a nasz wiejski pejzaż wzbogacały swą urodą kolejne kapliczki i krzyże przydrożne, niosąc ze sobą wartości duchowe i estetyczne.
Elżbieta Stachyra, UG Borzęcin
[1] Por. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej, pod red. J. Rzepy, t. 1: Tekst, t. 2: Ilustracje, Schematyzm diecezji tarnowskiej 1983, Kraków 1983.
