Regionalny wtorek / Zapomniany cmentarz browarników w Okocimiu
Od początku listopada 2020 r. na stronie internetowej i w mediach społecznościowych Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Brzesku publikowane są różnego rodzaju treści promujące kulturę, czytelnictwo i region brzeski, m.in.: recenzje książek, ciekawostki regionalne, kulisty z życia biblioteki, filmiki z zajęciami dla dzieci, wpisy okolicznościowe, propozycje oferty kulturalnej online.
We wtorki na stronie Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Brzesku publikowane są artykuły związane z historią Powiatu Brzeskiego. Poniżej kolejny, czterdziesty czwarty już z kolei tekst, jaki został opublikowany w tej serii.
Archiwum działu „Regionalny wtorek” <==
—
Zapomniany cmentarz browarników w Okocimiu
Położony na wzgórzu, w samym centrum miejscowości okocimski cmentarz parafialny stał się miejscem pochówku ludzi związanych z browarem Goetzów. Przywędrowali tutaj z różnych zakątków Europy, a zwłaszcza z wielonarodowej monarchii Habsburgów.
Jeden z najstarszych cmentarnych nagrobków pochodzi z 1878 roku i należy do Józefa Kramera, piwowara, który do Okocimia przybył z Wirtembergii. Najciekawszy i najpiękniejszy grobowiec w kształcie sarkofagu z medalionem należy do Rossknechtów. Zmarły w 1912 roku Michał Rossknecht był siostrzeńcem Jana Ewangelisty Goetza, jego prawą ręką i wieloletnim dyrektorem browaru. Razem z nim pochowana została jego żona, Teresa Felgel. Nagrobek Michała Rossknechta został zaprojektowany i wykonany przez Jana Szczepkowskiego, wybitnego malarza i rzeźbiarza polskiego z okresu międzywojennego. Tuż obok Michała Rossknechta leży jego 8 letni syn Jaś, dalej Franciszek Orlicz – główny księgowy w browarze, ożeniony z Marią – córką Rossknechta. Zmarł w 1907 roku, przedwcześnie w wieku 39 lat, pozostawiając po sobie pięcioro dzieci. Na cmentarzu znajdują się także groby innych browarników – Antoniego Barańskiego, opisanego jako budowniczy browaru i Karola Calvasa, inspektora w zakładzie.
Obecna nekropolia została założona w 1888 roku, jednak jest to data bardziej oficjalna niż rzeczywista. Wówczas, na skutek licznych zabiegów Jana Ewangelisty Goetza, erygowano samodzielną okocimską parafię. Wiadomo jednak, iż we wsi wcześniej istniał cmentarz położony obok drewnianego kościółka, rozebranego w XIX wieku. Po przykościelnym cmentarzu pozostało kilka nagrobków znajdujących się w najbliższym otoczeniu obecnej murowanej świątyni. Spoczywają tutaj osoby związane z historią Okocimia, browaru i rodziną Goetzów. Czarny, żelazny krzyż z inskrypcjami w języku polskim i niemieckim stoi na grobie Józefa Neumana, cieszyńskiego kupca, właściciela Okocimia Dolnego – zmarłego w 1851 roku. To właśnie Józef Neuman zamieścił jesienią 1844 roku w gazecie „Wiener Zeitung” ogłoszenie, iż potrzebuje wspólnika do założenia browaru, na które odpowiedział wówczas trzydziestoletni Jan Ewangelista. Od strony południowej kościoła znajduje się, uznawany za najstarszy w Okocimiu, pomnik nagrobny Marianny Kodrębskiej, zmarłej w 1842 roku, żony Juliana Kodrębskiego, właściciela Okocimia Górnego uznawanego za drugiego wspólnika Goetza. Przy kościele pochowany został także Antoni Goetz, pierworodny syn Jana Ewangelisty i Albiny z Żiszków, który umarł wskutek „zatrucia zabawką”, nie ukończywszy nawet roku. Inny nagrobek należy do Amandy Jurs, guwernantki dzieci Jana Ewangelisty, zm. w 1918 roku. Z pochodzenia była Dunką, przybyła do Okocimia z rodziną Goetzów i tutaj pozostała na zawsze.
W samym kościele parafialnym pochowani zostali: Jan Ewangelista Goetz i jego żona, Albina z Żiszków, Jan Albin Goetz i dwaj jego synowie – Jan Reginald i Antoni Jan.
Fot. 1, 2. Nagrobek Michała Rossknechta i jego żony Teresy na cmentarzu w Okocimiu.
Fot. 3. Napis nagrobny Karola Calvasa, inspektora browaru.
Fot. 4. Granitowy pomnik Antoniego Goetza i żelazny krzyż na grobie Józefa Neumana przy kościele w Okocimiu.
Fot. 5. Najstarszy zachowany pomnik nagrobny w Okocimiu należący do Marianny Kodrębskiej.
—
PiMBP w Brzesku
