Szczurowa. Gorąca atmosfera podczas pierwszego dnia konsultacji w sprawie budowy polderu / 10 grudnia 2024 r. / zdjęcia / video

We wtorek 10 grudnia 2024 r. o godz. 16.00 w Sali Tańca w Szczurowej Wody Polskie zorganizowały konsultacje społeczne projektu dokumentu dotyczącego bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w regionie. Projekt budowy polderu Szczurowa – Koszyce o którym kilka miesięcy temu mieszkańcy dowiedzieli się w dużej mierze z mediów budzi ogromne emocje. Powód jest prosty – by polder powstał konieczne jest przesiedlenie ponad 700 mieszkańców oraz zrównania z ziemią 3 miejscowości w Gminie Szczurowa.

Same konsultacje nie przebiegły po myśli organizatorów i to pomimo niezwykłej frekwencji – do Sali tańca przybyło bowiem ponad 350 osób. Nie wszyscy byli w stanie zmieścić się w sali w której odbywało się spotkanie. Zanim przedstawiciele Wód Polskich przeszli do omawiania założeń dotyczących budowy polderu głos zabrał wójt Gminy Szczurowa Zbigniew Moskal.

Olbrzymie rozgoryczenie budzi zdaniem mieszkańców fakt, że decyzje oraz wszelkie analizy dotyczące zostały wypracowane z pominięciem zainteresowanych. Dodatkowo jak powiedział wójt Moskal – analiza dotycząca Gminy Szczurowa została przygotowana z pominięciem tutejszego Urzędu, mimo że inwestycja ma fundamentalne znaczenie dla losów Gminy i wiąże się z ogromnymi kosztami społecznymi.

Zbigniew Moskal złożył na ręce Wojciecha Kozaka, dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie, swoje pisemne stanowisko, uchwałę rady gminy oraz petycję mieszkańców z podpisami ponad 3 500 osób. W swojej petycji mieszkańcy kategorycznie wnioskują o zaprzestanie procedowania jakichkolwiek postępowań związanych z tym przedsięwzięciem.

Stanowisko przedstawione przez wójta Moskala zostało wypracowane podczas wspólnego spotkania z radnymi i sołtysami.

– Nie ma tu co konsultować. Nie mamy wyboru. Jedno nas nie dotyczy, na drugie nie pozwolimy. Szanowni państwo, z całym szacunkiem, ale uważam dzisiejsze konsultacje za zakończone – zakończył swoje wystąpienie wójt Zbigniew Moskal.

Po tych słowach wójt oraz większość mieszkańców na znak protestu opuścili salę.

VIDEO

W drugiej części spotkania uczestniczyła niewielka grupa mieszkańców. W trakcie jej trwania przedstawiciele Wód Polskich odpowiadali na pytania dotyczące planowanej inwestycji.

W rozmowie z dziennikarzami dyrektor Wojciech Kozak powiedział, że na chwilę obecną nie ma innych planów na lokalizację polderu. Proponowane umiejscowienie na terenie Gmin Szczurowa i Koszyce jest obecnie jedyną rozważaną lokalizacją, choć jak dodał jego powstanie nie jest przesądzone.

Konsultacje społeczne nadal trwają, bowiem zgodnie z harmonogramem mieszkańcy i organizacje lokalne mogą zgłaszać uwagi do projektu do 17 stycznia 2025 r. Kolejne spotkanie w Szczurowej odbędzie się 14 stycznia 2025 r., o godz.: 16:00 w Sali Tańca.

Polder na Wiśle na pograniczu Gmin Szczurowa i Koszyce – założenia 

Przewidywana pojemność polderu będzie wynosić ok. 206 mln m3 pojemności i zajmować obszar ok. 35 km2. Obiekt będzie więc miał powierzchnię i pojemność większą niż obecnie ma największy polski suchy zbiornik w Raciborzu Dolnym w dolinie Odry (185 mln m3 i 26,3 km2). Planowana inwestycja jest jednym z elementów „Programu działań retencyjnych stanowiących element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionie wodnym Górnej Zachodniej Wisły i Górnej Wschodniej Wisły między Krakowem a Zawichostem”. Program ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców regionu przed zagrożeniem powodzią przy zachowaniu najwyższych standardów ekologicznych.

Parametry techniczne Wiodącego Polderu Zalewowego

• „Retencja w dolinie”, uzyskana poprzez podniesienie przegród wysuwanych z dna lub w postaci zasuw, przez co powstanie spiętrzenie wody i cofka na Wiśle do poziomu maks. 184,00 m n.p.m., uzyskana pojemność ok. 206 mln m ³ , obszar ok. 35 km ².

• Czasza polderu zostanie wygrodzona wałami do rzędnej 185,00 m, w tym ok. 16 km wałów wymaga ) odniesienia, ok. 7 km wałów będzie budowanych od nowa, a do rozbiórki przewidziano ok.14 km wałów.

W normalnych warunkach wszystkie zamknięcia chowają się do poziomu dna koryta Wisły lub zostają podniesione. Na międzywalu pozostaje na stałe ziemna zapora czołowa o nachyleniu skarp 1:3. Na koronie zapory wykonana zostanie droga dla aut osobowych i ciąg pieszo-rowerowy. Długość zapory czołowej 1,0 km.

Migrację zwierząt wzdłuż wiślanego korytarza migracyjnego umożliwią przejścia dla zwierząt (zamykane na czas piętrzenia).

Nie zakłócamy przepływu rumowiska w czasie przepływów średnich w korycie Wisły.

Bezpieczeństwo 140 tys. osób

Obszar polderu na styku gmin Koszyce i Szczurowa wyznaczono, jako miejsce optymalne i zwiększające bezpieczeństwo przeciwpowodziowe ok. 140 tys. osób. Chronieni mają być przede wszystkim mieszkańcy zagrożonych powodzią terenów, ale także 12 obiektów strategicznych, w tym m.in.: Elektrownia Połaniec; Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki „Siarkopol” S.A. w Grzybowie – Stacja Uzdatniania Wody Uzupełniającej, Tursko Małe; Siarkopol S.A. Kopalnia Siarki „Osiek”; Tarnobrzeski Park Przemysłowo-Technologiczny; Pilkington Polska Sp. z o.o.; Strefa Przemysłowa „Jeziórko”; PGE Energia Odnawialna – PV Jeziórko 100 M.

Planowany jest polder przeciwpowodziowy

Prezentowany na spotkaniach w Szczurowej i Koszycach polder w założeniach będzie miejscem, w którym na co dzień można uprawiać ziemie rolniczo czy wykorzystywać teren rekreacyjnie, jednak z uwagi na jego przeznaczenie nie może być zamieszkiwany. W sytuacjach zagrożenia nastąpi tam bowiem spiętrzenie wody i wystąpi tzw. cofka na Wiśle do poziomu maks. 184,00 m n.p.m. Czasza polderu zostanie wygrodzona wałami do rzędnej 185,00 m. W związku z tym ok. 16 km wałów wymaga podniesienia, ok. 7 km wałów będzie budowanych od nowa, a do rozbiórki przewidziano ok. 14 km wałów. Drogi wojewódzkie, obiekty mostowe zostaną wyniesione ponad teren polderu umożliwiając przemieszczanie się nawet w okresie zalania zbiornika.

Zapowiedziano rekompensaty

W przypadku realizacji inwestycji konieczne będą przeniesienia obecnie zamieszkujących i użytkujących obiekty na tych terenach. W ramach rekompensat właściciele nieruchomości otrzymają odszkodowania w wysokości cen rynkowych według wartości odtworzeniowych. Grunty rolne pozostające w obszarze polderu, będą mogły być nadal użytkowane, a decyzja o charakterze ich własności będzie należała do właścicieli. Jak powiedzieli przedstawiciele Wód Polskich jest to etap koncepcji projektu, wobec czego obszar planowanego polderu może jeszcze ulec zmianom.

Nie tylko Szczurowa i Koszyce

Bezpieczeństwo powodziowe w regionie będzie wzmacniał także proponowany niżej mniejszy polder (Przykop) o pojemności ok. 20 mln m³. Projekt programu działań, zawierający wymienione inwestycje obejmuje także inne działania, w tym cały katalog pilotażowych przedsięwzięć ukierunkowanych na zwiększenie retencji naturalnej (odtwarzanie starorzeczy, bagnisk i mokradeł, rowów melioracyjnych oraz zalesianie).

Program „Bezpieczna Wisła – ekologicznie w przyszłość” jest częścią strategicznego projektu Wód Polskich POPDOW (Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły).

—

foto & video: Maciej Mazur