Uroczystości pogrzebowe Wincentego Cebuli – Żołnierza Batalionów Chłopskich – Jadowniki, 9 września 2023

9 września 2023 r. w Jadowniki odbędą się uroczystości pogrzebowe Wincentego Cebuli, żołnierza Batalionów Chłopskich, zabitego przez Niemców za pomoc udzielaną Żydom zamkniętym w getcie.

Program:

14.45 – Wprowadzenie trumny do kościoła św. Prokopa Opata w Jadownikach
15.00 – Msza Święta
16.00 – Uroczystości pogrzebowe na cmentarzu parafialnym

Uroczystości organizują Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie i Łukasz Kmita – Wojewoda Małopolski

Wincenty Cebula (1922-1944)

Urodził się 28 września 1922 r. w Jadownikach w pow. brzeskim. Był synem Franciszka i Marii z domu Tyka. Podczas II wojny światowej wstąpił do działających w okolicach Brzeska Batalionów Chłopskich. Był zaangażowany w działalność grupy kierowanej przez Józefa Topolskiego „Szpaka”, dowódcę drużyny w miejscowej placówce BCh, która zajmowała się m.in. udzielaniem pomocy Żydom; także poprzez potajemne dostarczanie żywności na teren getta w Brzesku. Oprócz Topolskiego i Cebuli w tych działaniach uczestniczyli m.in. Józef Hudy, Stanisław Czarnecki, Wincenty Tyka, Jan Marmul.

W styczniu 1944 r. w Jadownikach Niemcy zamordowali ojca Wincentego – Franciszka Cebulę. Prawdopodobnie również w styczniu 1944 r. Wincenty Cebula został postrzelony przez niemieckich żandarmów na ulicach Brzeska. Przetransportowano go pod nadzorem Niemców do brzeskiego szpitala. Notatki w materiałach archiwalnych wskazują, że po podejmowanych przez lekarzy próbach ratowania życia (amputowano mu lewą rękę) zmarł z odniesionych ran lub został przez Niemców zamordowany.

Wincenty Cebula został anonimowo pogrzebany pod murem tzw. starego cmentarza parafialnego przy ul. Ogrodowej w Brzesku. W aktach śledztwa zapisano: „Cebula Wincenty, Tarnów Jadowniki (Brzesko), pomagał Żydom w getcie w Brzesku – dostarczał żywność w 1941 i 1942 roku. […] za przerzucanie żywności do getta w Brzesku postrzelony a następnie rozstrzelany”.

Prace poszukiwawcze IPN na cmentarzu parafialnym w Brzesku przeprowadzono w dniach 3-5 września 2018 r., w ramach śledztwa prokuratorskiego Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie Celem było odnalezienie szczątków trzech partyzantów powojennego podziemia niepodległościowego, poległych w walce z siłami komunistycznymi. Podczas prac natrafiono na szczątki ludzkie ułożone wzdłuż cmentarnego muru. Lewa kość ramieniowa była strzaskana i oddzielona od reszty szczątków. Zachowały się fragmenty gumowych opasek zaciskowych tamujących krwawienie.

Dzięki wskazaniom rodziny udało się powiązać odnalezione szczątki z wiedzą na temat działalności Wincentego Cebuli. Badania genetyczne potwierdziły, że pod murem cmentarnym odnaleziono jego szczątki.

Informację o jego identyfikacji ogłoszono podczas uroczystości w Pałacu Belwederskim w Warszawie 8 marca 2023 r.

Znamy nazwiska kolejnych 20 zidentyfikowanych ofiar totalitaryzmów – Warszawa, 8 marca 2023 <==

—

Oprac. Krzysztof Pięciak – IPN

PLAKAT

Video